"Το ξύπνημα της άνοιξης" του Φρανκ Βέντεκιντ (Frank Vedekind 1864-1918)

Ο Φράνκ Βέντεκιντ ήταν Γερμανός συγγραφέας θεατρικών και άλλων λογοτεχνικών έργων, σεναριογράφος, δημοσιογράφος και ηθοποιός. Ο γιατρός πατέρας του ο οποίος είχε μεταναστεύσει στις ΗΠΑ για πολιτικούς λόγους είχε παντρευτεί στην Αμερική την ηθοποιό μητέρα του. Ο συγγραφέας γεννήθηκε στο Αννόβερο μετά τον επαναπατρισμό των γονέων του στη Γερμανία.

Μολονότι θαυμαστής του Ίψεν και του Στρίντμπεργκ ασχολήθηκε κυρίως με το ταμπού θέμα της σεξουαλικότητας των ανθρώπων και ό,τι αφορά σε αυτό.

Στο πρώτο έργο που έγραψε, «Το Ξύπνημα της νιότης» (1890) καθώς και στο «Το Ξύπνημα της άνοιξης» (Fruehling Erwachen) του 1891 ασχολείται με τα σεξουαλικά θέματα των εφήβων. Σε ένα άλλο έργο του, το «Lulu» περιγράφει τη λαγνεία των γυναικών ενώ στο «Ο Μαρκήσιος του Κάιτ» την ανδρική λαγνεία. Μετά από όλα αυτά δεν ήταν περίεργο που είχε χαρακτηριστεί ως το κακό παιδί της εποχής του. Για ένα διάστημα είχε φυλακιστεί λόγω κάποιων ποιημάτων του. Το ξύπνημα της άνοιξης πρωτοπαρουσιάστηκε στη Γερμανία το 1906. Στις ΗΠΑ παρουσιάστηκε σε μία μόνο παράσταση, στη Νέα Υόρκη το 1917 και κατέβηκε επειδή το περιεχόμενό του θεωρήθηκε ανήθικο. Λόγω του χαρακτήρα τους τα έργα του συγγραφέα σπάνια εκδόθηκαν και σπάνια παρουσιάστηκαν στο θέατρο κατά τη διάρκεια του εικοστού αιώνα.

Το έργο

Στην παιδιατρική ασχολούμαστε ιδιαίτερα με την περίοδο της εφηβείας. Υπάρχει εξειδίκευση στην εφηβική ιατρική αλλά και Εταιρεία Εφηβικής Ιατρικής. Ο έφηβος δεν είναι παιδί αλλά ούτε και ενήλικας, είναι κάτι ενδιάμεσο. Οι αλλαγές στο σώμα όπως η τρίχωση του εφηβαίου και των μασχαλών, η διόγκωση των  μαστών και ή εμφάνιση της έμμηνης ρήσης στα κορίτσια καθώς και η τρίχωση, η μεγέθυνση του πέους και των όρχεων μαζί με την αλλαγή της φωνής στα αγόρια αποτελούν μοναδικές εξελίξεις στη ζωή του ανθρώπου. Οι ανατομικές διαφορές συνοδεύονται από τις ψυχολογικές ανάμεσα στις οποίες πρωτεύοντα ρόλο έχουν όλα αυτά που αφορούν στη σεξουαλική ζωή των κοριτσιών και των αγοριών. Έχουν γίνει πολλές επιστημονικές μελέτες και ερευνητικές εργασίες με σκοπό να μάθουμε περισσότερα για να αποσοβηθούν  ή να προληφθούν σχεδόν όλα τα προβλήματα που μπορεί να παρουσιαστούν. Οι γονείς πρέπει να έχουν ενημερωθεί, πρωτίστως από τον παιδίατρο τους, δουλειά του οποίου είναι να τους πληροφορήσει κατάλληλα αλλά και να διαπαιδαγωγήσει σεξουαλικά το ίδιο το παιδί. Παρόμοιες ενημερώσεις πρέπει να γίνονται και στα σχολεία. Είχα την τιμή να συμμετάσχω στην πρώτη μεγάλη ερευνητική εργασία που έγινε στην Ελλάδα τα αποτελέσματα της οποίας παρουσιάστηκαν παγκόσμια. Στη συγκεκριμένη μελέτη υπήρχε και ερώτημα σε ό,τι αφορά στην πρώτη σεξουαλική επαφή, στη γνώση για τα μέτρα αντισύλληψης και πολλά άλλα.

Το fin de siècle, έργο του Βέντεκιντ γραμμένο πριν από 130 περίπου χρόνια! αποτελεί κριτική στις αντιλήψεις της εποχής εκείνης σε ότι αφορά στο σεξ αποκαλύπτοντας και τη σημασία του ό,τι δεν μπορείς να πας κόντρα στη φύση. Η καταπίεση από την οικογένεια, η οποία ακολουθεί παντελώς λανθασμένες μεθόδους, το σχολείο και την κοινωνία, όταν ξεπερνά κάποια όρια νομοτελειακά καταλήγει σε ολέθρια αποτελέσματα (αυτοκτονίες, αμβλώσεις, ομοφυλοφιλία, δυστυχία και πολλά άλλα) Για αυτό και το έργο έχει τον υπότιτλο «Μια παιδική τραγωδία).

Σε σχέση με όλα αυτά παρουσιάζονται: σεξ σε μικρές ηλικίες, σαδομαζοχισμός, κακοποίηση από τους γονείς, αυνανισμός, λεσβιακή σχέση, βιασμός και πολλά άλλα που συμβαίνουν σε μια ομάδα καταπιεσμένων εφήβων που δεν έχουν την πρέπουσα ενημέρωση από τους γονείς τους. Ήταν λοιπόν πολύ φυσικό την εποχή εκείνη το έργο να χαρακτηριστεί ως άσεμνο, παντελώς ανήθικο και εξαιρετικά προκλητικό τόσο που θα μπορούσε να βλάψει τα πουριτανικά χρηστά ήθη της τότε κοινωνίας.

Όλα αυτά παρουσιάζονται αποσπασματικά σε ολιγόλεπτες σκηνές που ακολουθεί η μία την άλλη μέσα από τις σχέσεις των νεαρών παιδιών. Τονίζεται δε η παντελώς λανθασμένη και ψυχρή στάση της μητέρας.

Το έργο σίγουρα είχε την αξία του στην εποχή της σεμνοτυφίας που επικρατούσε στη Γερμανία αλλά και σε όλο σχεδόν τον δυτικό κόσμο. Εκείνο που δεν ξέρω είναι ποια μπορεί να είναι η αξία και η σημασία του στη σημερινή εποχή; Στον εικοστό πρώτο αιώνα της πλήρους σεξουαλικής απελευθέρωσης των δυτικών κοινωνιών σε τι θα μπορούσε να βοηθήσει εκτός από το να μας ενημερώσει για το πως ήταν τα πράγματα κάποτε. Σήμερα όμως με όλα αυτά που έχουν γίνει στο θέμα της σεξουαλικής αγωγής των νέων, νομίζω ότι στο έργο μοιάζει να μιλάμε για τα «περσινά ξινά σταφύλια». Όταν υπάρχουν τόσα πολλά περιοδικά με ημίγυμνες ή και ολόγυμνες γυναίκες στα εξώφυλλα τους (η δημοσίευση γυμνών φωτογραφιών σε περιοδικά ήταν απαγορευμένη μέχρι το 1960), όταν σε όλα τα ΜΜΕ υπάρχουν σκηνές αρκετά προκλητικές έως ελαφρά πορνογραφικές, όταν στο διαδίκτυο μπορεί ο κάθε νέος να δει ότι θέλει (χωρίς αυτό να είναι κακό) νομίζω πως το ανέβασμα παρόμοιων έργων δεν είναι τουλάχιστον καθόλου επίκαιρο και ούτε έχει κάποια σημασία ή αξία.

Το Θέατρο του Νέου Κόσμου μας έχει δώσει θαυμάσιες παραστάσεις για αυτό και έχει δικαίωμα σε κάποιες αποτυχίες. Με λύπη μου το γράφω σεβόμενος τον κόπο και τον μόχθο όλων όσων εργάστηκαν. Το θέμα παρωχημένο. Μια παράσταση βαρετή, ασύνδετη, κουραστική με άσκοπα αργούς ρυθμούς που το άφθονο σόφτ πορνό δεν μπορεί να τη σώσει. Δεν είμαι καθόλου μα καθόλου σεμνότυφος αλλά και καθόλου δεν νομίζω ότι υπήρχε ανάγκη να ντύνονται και να ξεντύνονται ή και να στέκονται τελείως γυμνοί κάποιοι ηθοποιοί χωρίς να προσφέρουν τίποτα (το γυμνό ποτέ δεν με ενοχλεί όταν μπαίνει εκεί που πρέπει και για όσο πρέπει) . Ακόμα και η σκηνή με τον αυνανισμό των δύο ανδρών δεν είχε καμία ομορφιά. Δεν νομίζω ότι πρέπει να γράψω περισσότερα μια και από όσα έγραψα γίνεται αντιληπτό ότι η παράσταση δεν μου άρεσε.

Συντελεστές:

Στη μετάφραση του Γιώργου Δεπάστα δεν διέκρινα κανένα λάθος.
Για τη Διασκευή (Γκελυ Καλαμπάκα, Δημητρης Καραντζάς)
και τη Σκηνοθεσία (Δημήτρης Καραντζάς) δεν νομίζω ο,τι χρειάζεται να αναφέρω κάτι άλλο εκτός από αυτά που γράφω παραπάνω

Τα Σκηνικά της Άρτεμις Φλέσσα μολονότι δεν άρεσαν σε πολλούς δεν τα βρήκα λανθασμένα. Τα Κοστούμια της  Ιωάννας Τσάμη δεν ήταν κακά.
Η Μουσική του Κορνήλιου Σελαμσή σχεδόν ανύπαρκτη.
Ο Σχεδιασμός φωτισμών του Αλέκου Αναστασίου σωστός
Επιμέλεια κίνησης: Χρήστος Παπαδόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη: Γκέλυ Καλαμπάκα

Παίζουν

Βαγγέλης Αμπατζής, Ασημίνα Αναστασοπούλου, Κορίνα-Άννα Γκουγκουλή
Γιώργος Δικαίος, Αναστάσης Λαουλάκος, Μάνος Πετράκης, Νάνσυ Σιδέρη
Μαρία Σκουλά.

Όλοι τους αναγκαστικά ακολουθούσαν τις σκηνοθετικές οδηγίες. Μερικοί έδιναν την εντύπωση πως διάβαζαν κάποιο κείμενο που είχαν αποστηθίσει.

Διαρκεια : 100 '


Η παράσταση είναι κατάλληλη για θεατές άνω των 15 ετών. 

Στέλιος Αντωνιάδης CULTURE BLOG - ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ

"Γκέμμα" του Δημήτρη Λιαντίνη

Προλογικά και εξομολογητικά πρέπει να πω πως δεν γνώριζα τον Λιαντίνη και τη φιλοσοφία του μέχρι την περασμένη χρονιά που παρουσιάστηκε η θεατρική «Γκέμμα». Πέρσι δεν μπόρεσα να δω την παράσταση ωστόσο αγόρασα το βιβλίο αλλά και διάβασα όλα όσα υπάρχουν στο διαδίκτυο. Πιστεύω ότι κάπως έτσι διαμόρφωσα μια αρκετά εμπεριστατωμένη γνώμη για τα έργα και τις ημέρες του, χωρίς να μπορώ να πω ότι τον γνώρισα σε βάθος κάτι που θα γίνει διαβάζοντας περισσότερο και διαμορφώνοντας συγκριτική άποψη.

Ο Δημήτρης Λιαντίνης (το πραγματικό του επίθετο ήταν Νικολικάκος, το Λιαντίνης το επέλεξε από τη γενέτειρα του, τη Λιαντίνη της Λακωνίας) ήταν φιλόσοφος, ποιητής, ακαδημαϊκός δάσκαλος (δίδαξε στη μέση αλλά και στην ανώτατη εκπαίδευση ως αναπληρωτής καθηγητής), συγγραφέας και μεταφραστής. Εκτιμούσε τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό τον οποίο μελετούσε σε ολόκληρη τη ζωή του και πίστευε στη σημασία της ένταξής του στην καθημερινή ζωή των Ελλήνων. Μελετούσε επίσης τη σχέση της ορθόδοξης πίστης με τον ελληνισμό. Το βιβλίο του «Γκέμα», το οποίο έχει μεταφραστεί σε πολλές ξένες γλώσσες, θεωρείτε το σημαντικότερο από αυτά που έγραψε.

Το 1998, σε ηλικία 56 ετών αφού έστειλε γράμματα στην κόρη, στη σύζυγο και σε κάποιους φίλους και συγγενείς αλλά και αφού πήρε την ευχή της μητέρας του! Εξαφανίστηκε. Στο γράμμα προς την κόρη του Διοτίμα-Γκέμα έγραφε πως είχε αποφασίσει να «αφανιστεί αυτοθέλητα» κάτι το οποίο είχε επιμελημένα προετοιμάσει σε όλη του τη ζωή. Το γεγονός αποτέλεσε προσφιλές θέμα των ΜΜΕ για αρκετό καιρό έως ότου τελικά, αφού ακολουθήθηκε η θέληση του με βάσει τις οδηγίες που είχε αφήσει, τα οστά του βρέθηκαν, μετά την παρέλευση επτά χρόνων, σε μια σπηλιά του Ταϋγέτου. Η ταυτοποίηση των λειψάνων επιβεβαιώθηκε με την ιατροδικαστική γνωμάτευση, η αιτία θανάτου δεν διαγνώστηκε, βρέθηκαν όμως στη σπηλιά αμπούλες καλίου;

Τα παραπάνω αποτελούν γεγονότα, αυτά που γράφω στη συνέχεια αποτελούν προβληματισμούς. Ο Λιαντίνης ήταν κοινωνικός άνθρωπος που αγαπούσε τη ζωή. Είχε καλές σχέσεις με τους φοιτητές του και απολάμβανε την αγάπη της οικογένειάς και των φίλων του. Είχε μια επιτυχημένη καριέρα και ικανοποιητική αναγνώριση. Το μεγάλο ερώτημα είναι γιατί κουβαλούσε πάντα στην ψυχή του τον θάνατο; Όλοι ξέρουμε ότι θα πεθάνουμε και αυτό μας θλίβει βαθύτατα. Φυσικά τα υπαρξιακά μας προβλήματα αρχίζουν ή γίνονται πιο έντονα μετά από κάποια ηλικία και κυρίως μετά από την αποδημία αγαπημένων μας προσώπων. Όλοι ξέρουμε και πολύ καλά ξέρουμε ό,τι ο θάνατος δεν νικιέται παρόλο που τα επιτεύγματα της ιατρικής κατόρθωσαν να αργοπορήσουν την έλευσή του σε πολύ σημαντικό βαθμό. Το να πιστεύεις ότι εάν εσύ καθορίσεις τον χρόνο και τον τρόπο του θανάτου σου (αυτοχειρία) νικάς τον θάνατο μου φαίνεται τουλάχιστο αφελές. Το τί γίνεται μετά από τον θάνατο αποτελεί μέγιστο ερώτημα που, όπως είναι γνωστό,  ακόμα δεν έχει την απάντησή του.

Το να σκεφτεί ο βαριά άρρωστος και σφοδρά ταλαιπωρημένος ασθενής, στην απελπισία του,  να σταματήσει το μαρτύριό του, έχει μια λογική. Μπορεί να έχει λογική την οποία όμως οι γιατροί αντιμετωπίζουμε με ψυχιατρική υποστήριξη αλλά και κάνοντας ό,τι καλύτερο μπορούμε, με όλες μας τις δυνάμεις, ολόκληρες ομάδες ειδικών επιστημόνων, με την υποστήριξη μηχανημάτων που αποτελούν τα τελευταία επιτεύγματα της τεχνολογίας, μη εγκαταλείποντας τον αγώνα μέχρι την τελευταία στιγμή. Το να αποφασίζει κάποιος να πεθάνει, όντας απόλυτα υγιείς (εκτός και εάν δεν ήταν), αποτελεί κατά τη γνώμη μου ύβρη προς το δώρο της ζωής και προς αυτόν που μας το χάρισε. Ωστόσο δέχομαι τις απόψεις των άλλων και προσπαθώ να τις ερμηνεύω. Στο γράμμα προς την κόρη του ο συγγραφέας έγραφε: «Διοτίμα μου, Φεύγω αυτοθέλητα. Αφανίζομαι όρθιος, στιβαρός και περήφανος. Ετοίμασα τούτη την ώρα βήμα-βήμα ολόκληρη τη ζωή μου, που υπήρξε πολλά πράγματα, αλλά πάνω από όλα εστάθηκε μια προσεκτική μελέτη θανάτου. Τώρα που ανοίγω τα χέρια μου και μέσα τους συντρίβω τον κόσμο, είμαι κατάφορτος με αισθήματα επιδοκιμασίας και κατάφασης». Το να νικήσεις τον θάνατο πεθαίνοντας μου φαίνεται πραγματικά παράξενο. Κάτι ακόμα που μου τόνισε φίλος ψυχίατρος με τον οποίο είδαμε μαζί το έργο, είναι ό άκρατος ναρκισσισμός της πράξης που δεν υπολογίζει τις επιπτώσεις προς το άμεσο οικογενειακό περιβάλλον και τα υπόλοιπα αγαπημένα πρόσωπα.

Εγώ έχω βγάλει τα συμπεράσματά μου, ο αναγνώστης ας βγάλει τα δικά του.

Ο θάνατος έχει πολύ μεγάλη σχέση με τη φιλοσοφία και τη θρησκεία για αυτό και στο φιλοσοφικού περιεχομένου βιβλίο μου «Δοξογράφημα» υπάρχουν πολλές απόψεις παγκόσμια γνωστών φιλοσόφων. Παραθέτω μερικές από αυτές που έχουν ιδιαίτερη σχέση με τα παραπάνω, Οι Ρωμαίοι επικούρειοι φορούσαν δαχτυλίδια και μενταγιόν στα οποία υπήρχε η φράση «Nihil igitur mors est ad nos» (Ο θάνατος δεν είναι τίποτα για εμάς). Σε ένα επικούρειο επίγραμμα ρωμαϊκού τάφου διαβάζουμε το «Non fui, fui, non sum, non curo» (Δεν υπήρχα, υπήρξα, δεν υπάρχω, δεν με νοιάζε). Να προσθέσω και κάτι από τον Schopenhauer: «Η ζωή του σώματος είναι θάνατος υπό αναστολή» (είμαστε νεκροί σε σειρά αναμονής έλεγε ο Λιαντίνης), «Το βάδισμά είναι το πέσιμο που διαρκώς εμποδίζεται να συμβεί». Μπορώ να προσθέσω πάρα πολλά αλλά η οικονομία του χώρου δεν το επιτρέπει.

Το έργο

Η μεταφορά ενός φιλοσοφικού κειμένου στο θέατρο σίγουρα δεν αποτελεί κάτι πολύ εύκολο. Ο Αγγελόπουλος το κατόρθωσε και μάλιστα με έναν εξαιρετικό τρόπο, με μια πολύ καλή ροή και στον σωστό χρόνο που δεν σε κάνει να βαριέσαι. Φυσικά και δεν είναι θέατρο για τους πολλούς, ούτε και για αυτούς που θέλουν να περάσουν δύο ευχάριστες ώρες. Είναι ένα έργο που βασίζεται σε αυτά που πρέσβευε ο Λιαντίνης και άσχετα με το αν συμφωνείς ή όχι με τις απόψεις του, άσχετα με το αν βρίσκεις ή δεν βρίσκεις κάποια πρωτότυπη φιλοσοφική σκέψη, δεν παύουν να αναφέρονται σε γνωστούς, συχνούς προβληματισμούς και έτσι να αποτελούν εφαλτήριο στοχασμών. Ακόμα και κάποια σημεία που είναι πολύ γνωστά όπως αυτό του Σόλωνα με τον Κροίσο ή κάποια άλλα, δεν είναι κακό να επαναλαμβάνονται για αυτούς που τα ξέρουν και για αυτούς που δεν τα ξέρουν. Το ίδιο ισχύει και για τον Τειρεσία ο οποίος υπήρξε διαδοχικά και άντρας και γυναίκα και έτσι ήταν σε θέση να ξέρει ποιος ηδονίζεται περισσότερο κατά την ερωτική πράξη, ο άνδρας ή η γυναίκα και η γνωστή απάντηση του ό,τι αν διαιρούσαμε την ηδονή σε μέρη δέκα, ένα θα έπαιρνε ο άντρας και εννιά η γυναίκα. Υπάρχουν και άλλα πολύ γνωστά που όμως παρουσιάζονται με έναν εξαιρετικό τρόπο μαζί με όλα τα άλλα που περιέχουν τη φιλοσοφία του Λιαντίνη για την οποία έγραψα παραπάνω.

Συντελεστές:

Η Θεατρική προσαρμογή και η Σκηνοθεσία του Πάνου Αγγελόπουλου αποτελούν πραγματικό άθλο. Η άριστη απόδοση ενός τόσο δύσκολου έργου και η σκηνοθετική του προσέγγιση αξίζουν θερμά συγχαρητήρια. Ελπίζουμε να συνεχίσει και με άλλα παρόμοια.

Τα Σκηνικά του Γιάννη Ζημιανίτη υπηρετούν πολύ ικανοποιητικά την παράσταση καθώς και η περιστρεφόμενη σκηνή.
Η Μουσική της  Έρρικας Σωτηρόπουλου είναι εξαιρετική. Δημιουργεί με μεγάλη επιτυχία την κατάλληλη για το έργο ατμόσφαιρα. Το ίδιο μπορώ να πω και για τα πολύ επιτυχημένα βίντεο.
Τα κοστούμια της Λευκής Δεριζιώτη ταιριάζουν απόλυτα με το έργο.
Σύμβουλος  κίνησης: Έρση Πήττα.

Ηθοποιοί:

Νίκος Καλογερόπουλος, Βίκυ Μαραγκάκη, Αλίκη Ζαχαροπούλου, Κωνσταντής Ζημιανίτης, Κρυσταλλία Κεφαλούδη, Δανάη Μπερή και ο Γιώργος Νάκος. Όλοι τους άριστοι και οι παλαιότεροι-εμπειρότεροι ακόμα περισσότερο (Ο Διογένης ξεχωρίζει).

Διάρκεια: 105'

Υ- Είχα πολλά χρόνια να πάω στο θέατρο Βρετάνια. Επιτέλους απόλαυσα μια αίθουσα που μοιάζει με αίθουσα θεάτρου. Βαρέθηκα τα σιδηρουργεία, τις αποθήκες, τα υπόγεια, τους πάγκους για καθίσματά σε εντελώς ακατάλληλες και Επικίνδυνες αίθουσες (το τονίζω με το Ε) στις οποίες όμως πολλές φορές παρουσιάζονται θαυμάσια έργα.

ΕΧΩ ΥΠΟΣΧΕΘΕΙ ΣΤΗΝ ΕΛΕΝΗ ΠΑΡΜΑΚΕΛΗ ΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΥΤΗ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΕ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΘΑΥΜΑΣΙΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΤΗΣ - ΔΙΕΘΝΩΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΟΥ ΓΛΥΠΤΗ ΚΑΙ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΡΜΑΚΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΟΧΑΡΑΚΗ- ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ ΑΙΘΡΑ - ΤΟΤΕ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ ΣΤΗ ΝΟΜΙΚΗ ΑΘΗΝΑΣ - ΤΩΡΑ ΔΙΚΗΓΟΡΟ - ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΜΕΡΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ

ΠΕΡΙ ΤΕΧΝΗΣ Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ Μαζί με την εξαιρετική ζωγράφο ΕΛΕΝΗ ΠΑΡΜΑΚΕΛΗ (κόρη του μεγάλου γλύπτη Γιάννη Παρμακέλη) στην έκθεση "POP ICONS IN A MEDIA DRENCHED AGE" στην πάντα φιλόξενη ΓΚΑΛΕΡΙ ΠΕΡΙΤΕΧΝΩΝ ΚΑΡΤΕΡΗΣ μέχρι το τέλος του Μήνα

ΓΕΛΑΣ - ΤΩΝΗΣ ΜΑΡΟΥΔΑΣ

Υπέροχη μουσική, εξαιρετικός στίχος και η ζεστή φωνή του θαυμάσιου Μαρούδα. όλα από μια άλλη πολύ καλύτερη εποχή
(Gelas - Tonis Maroudas)
Στίχοι:Γιώργος Οικονομίδης
Μουσική:Κώστας Καπνίσης
Δισκογραφία: Αξέχαστη Εποχή - Aksexasti Epoxi

Απ' τον σωρό των αστεριών
θα πάρω εν' άστρο εγώ χλωμό
να στο κρεμάσω στο λαιμό
να το `χεις μενταγιόν

Γελάς
και τ' άστρα θαρρείς
πως βγαίνουν νωρίς
για να σε δουν

Μιλάς
και στη σιγαλιά
νομίζεις πουλιά
πως κελαηδούν

Εσύ
που `χε ο ήλιος φωλιά χρυσή
φωλιά
τα σγουρά σου μαλλιά

Εσύ
που τόσον καιρό
ζητούσα να βρω
σαν θησαυρό.

Μάτση Χατζηλαζάρου, Ποιήματα

Posted by Το κόσκινο on June 20, 2019

ΜΙΚΡΟ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

Σε περιβάλλω με μια μεγάλη αναμονή.
Σε περιέχω όπως τ’ αραχωβίτικο κιούπι το λάδι.
Σε ανασαίνω όπως ο θερμαστής του καραβιού ρουφάει
μες στα πλεμόνια του το δειλινό το μπάτη.
Σ’ αγρικώ με την ίδια διάθεση που ο Ερυθρόδερμος
κολλάει το αυτί του χάμω, για ν’ ακούσει
Τον καλπασμό του αλόγου.

(Έρως μελαχρινός)

Δεν ήτανε ανάγκη βασίλισσα να με κάνεις του Περού.
Ανάγκη ήτανε να σκύψεις από πάνω μου, να δω στα μάτια σου
εκείνα τα δυο φωσάκια. Φωσάκια που λένε ότι είμαι
τ’ ονειρεμένο σου νησί στην Ωκεανία, ξωτικό, πρωτόγονο,
ηλιοπλημμυρισμένο, καθάρια γαλάζια τα νερά του,
κι οι βυθοί του ανθόσπαρτοι σαν το πιο γόνιμο χωράφι.

(Έρως μελαχρινός)

Σκέπτουμαι μια ζωή που θα ‘τανε βαριά σα σήμερα,
μονάχα αν έλειπες ταξίδι. Το πρωί σκέπτουμαι
τα μέλη σου σφιχτοδεμένα – εκεί κάπως εντοπίζω
την αγκαλιά σου. Το βράδυ βλέπω τα χείλια σου σαν
το δαγκωμένο φρούτο.
Έλα, η μέρα είναι τόσο ωραία – τα ποιήματα που
αγαπώ θέλω να τα ζήσω μαζί σου. Μπορούσα τόσα πράματα
να τα μετατρέψω σε χαρά και να σ’ τα δώσω.
Κάθε στιγμή μπορούσα να σου την κάνω μουσική
πρωτόγονη, γούνα μαλακιά, ζεστή, ηλεκτρισμένη, που
βουλιάζει βαθιά μέσα. Χορός τέλεια ελεύθερος, αντί από
μέλη να ‘χεις φτερά, και πάλι φτερά ονείρου. Ή μυρουδιές
—μήπως θέλεις μυρουδιές; Τότε θα ‘ναι μυρουδιές δροσερές,
σαν μικροί καταρράκτες όλο πολυτρίχι – ή σαν γιαλός
το πρωινό όπου βγαίνει και λιάζεται το φύκι, ο σταυρός,
ο αχινός – και το κύμα στην αμμουδιά δεν είναι σοβαρό,
μα παίζει. Πέρα βέβαια η θάλασσα έχει μιαν απαλή τραγικότητα.

(Έρως μελαχρινός)

Την πιο ηδονική αφή την έχει το σταφύλι το πρωί,
σαν είναι δροσερό και σκεπασμένο με κείνη την άχνη
τη λεπτή. Πιάνω την κοιλιά σου, με τα τρία μου δάχτυλα,
και μου γεννιέται πάλι η εικόνα της δροσιάς του αμπελιού.

(Έρως μελαχρινός)

Λες κι ήτανε χθες βράδυ ακρογιάλι το σώμα μου,
τα χέρια σου δυο μικρά τρυφερά καβούρια.

(Έρως μελαχρινός)

Δεν θέλω ανεμώνες κόκκινες, μαβιές και άσπρες, θέλω
να χώσω τη μούρη μου μες στα μαλλιά σου, που ‘ναι
σα χόρτα στην άκρη του ποταμού.

(Έρως μελαχρινός)

Τα λουλούδια των δέντρων είναι τα πουλιά.
Το σιγανά κελάηδισμα της θάλασσας είναι η πτώση
της βροχής στο τελευταίο τεμπέλικο κύμα του ακρογιαλιού.
Τη μυρουδιά του ήλιου τη χύνει το σφαγμένο πεπόνι.
Η ποίησή μας είναι η ζωή.

(Έρως μελαχρινός – Μάης Ιούνης και Σεπτέμβρης)

Εθωρούσεν ο νιος πίσω απ’ την αγναντεύτρα κουρτίνα.
Επερίμεναν οι σπιλιάδες του Αυγούστου μες στους φουσκωμένους φλόκους.
Ένα αγιόκλημα εσκαρφάλωνε αναστενάζοντας και μοσχοβολώντας –
ίσαμε που έμπλεξε μες στο σύννεφο του δειλινού.
Τόσα δάση φλέγονται,
τόσα παγόβουνα λιώνουνε,
τόσες μανόλιες μας λιποθυμούν,
τόσοι κάμποι μας παιδεύουνε.
Εμείς ας σταθούμε γοργόνες, τα στήθια ξέσκεπα στον ήλιο
-η κεφαλή ριγμένη πίσω, τα μάτια στο κατάρτι.
Η θάλασσα είναι παντάνασσα – πλένει όλους τους καημούς μας.

(Έρως μελαχρινός – Μάης Ιούνης και Σεπτέμβρης)

Κάποτε ακουμπάμε τον εαυτό μας σαν ένα κουμπί γυμνό
επάνω σ’ ένα καθρέφτη, και την αυγή βρίσκουμε ένα χαμομήλι
μες στον ανοιξιάτικο κάμπο.
Κάποτε ακουγόμαστε σαν την πιο θριαμβευτική κραυγή ζώου,
κι όταν ξανασταθούμε ν’ ακούσουμε ο ήχος μας είναι
σκληρό γρατσούνισμα φτυαριού πάνω στον άγονο βράχο.

(Έρως μελαχρινός)

Απλώνω την αγκαλιά μου και συνάζω,
όλα τα μάτια, και τους καημούς, τα βράχια, τ’ ακρογιάλια,
τους αετούς, τη μουσική όλων των κλαριών, τον αφρό όλων
των κυμάτων.
Απλώνω την αγκαλιά μου και συνάζω,
όλους τους ασφοδέλους που φύτεψα στα βράχια, όλα μου
τα μεράκια, τα ντέρτια — το τσιφτετέλι και το ζεϊμπέκικο,
το κρεμεζί μου το μαντίλι και τις γαλάζιες μου τις χάντρες.
Απλώνω την αγκαλιά μου και συνάζω,
όλα μου τα κολύμπια στην Κινέτα, τον έρωτά μου με το φως
και τα βότσαλα, την αναπνοή μου όταν αγαπώ, το φόβο μου
όταν με διώχνουνε, την έξαρσή μου όταν θέλω, τη χαρά μου
όταν ζω.
Απλώνω την αγκαλιά μου και συνάζω,
όλες τις μέρες του χρόνου — δικές μου είναι, από τη μιαν
αυγή στην άλλη — με πλημμυρίζουνε ανοιξιάτικες ευωδίες,
ξεφάντωμα και κορεσμός του ήλιου.

(Έρως μελαχρινός)

*Τα ποιήματα προέρχονται από την έκδοση «Ποιήματα 1944-1985» εκδόσεις Ίκαρος 1989, Αθήνα.