Στέλιος Αντωνιάδης CULTURE BLOG – Κριτική Βιβλίου

Ένα πραγματικά αξιανάγνωστο βιβλίο

ΡΙΖΕΣ

Από την πλάκα και το κοντύλη στο διαδίκτυο

ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΚΟΝΗ

Είμαι παιδί της πόλης. Γεννήθηκα, μεγάλωσα και έζησα στο κέντρο τεσσάρων μεγάλων πόλεων. Η πρώτη μου επαφή με τη ζωή της υπαίθρου έγινε στον χρόνο της Υπηρεσίας Υπαίθρου, αυτό που οι γιατροί μεταξύ μας λέμε «Αγροτικό», επειδή υπηρετούμε σε αγροτικά ιατρεία διαφόρων χωριών ή σε κέντρα υγείας κωμοπόλεων καθώς και σε περιφερικά νοσοκομεία.

Τα έργα και τις ημέρες μου ως γιατρός ημιορεινού αγροτικού ιατρείου αλλά και νοσοκομείου επαρχιακής πόλης τα έχω περιγράψει σε στήλες περιοδικών αλλά και σε βιβλία που έχω γράψει. Εκείνο που θέλω να ξαναπώ είναι το πόσο αγάπησα αυτούς τους ανθρώπους και πόσο εκτίμησα την απλότητα, την καλοσύνη, την αγάπη με την οποία με περιέβαλαν. Το πόση μεγάλη εντύπωση μου έκανε η φιλοσοφία ζωής τους, η σχέση τους με τη φύση, με τη γη, η ευγένειά τους.

Ως γιατρός με τις όποιες γνώσεις και την δύναμη της άγνοιας έκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα αλλά δεν ήταν μόνο αυτό πλησιάζοντας και ρωτώντας τους ικανοποίησα τη φυσική μου φιλομάθεια σε ότι αφορά στη ζωή στο χωριό, στις αγροτικές δουλειές, στα ζώα και πάρα πολλά άλλα ερωτηματικά για πράξεις και πράγματα που πρώτη φορά έβλεπα. Φυσικά όλα αυτά έγιναν σε πρόσφατες σχετικά εποχές πολύ διαφορετικές από αυτές που περιγράφει ο συγγραφέας.

Τι βιβλίο του συνάδελφου Γεωργίου Γκόνη (παιδικό διήγημα κατάλληλο και για μεγάλους όπως το χαρακτηρίζει ο συγγραφέας) είναι ένα πάρα πολύ χρήσιμο και σημαντικό βιβλίο που σκοπό έχει να μας βοηθήσει να θυμηθούμε και να εκτιμήσουμε τις τεράστιες αλλαγές που έγιναν στα περασμένα χρόνια αλλά και να μάθει στους νεότερους όλα αυτά που δεν υπάρχουν πιά. Έναν τρόπο ζωής που χάθηκε μέσα στον χρόνο. Νομοτέλεια το ότι χάθηκε ωστόσο σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ξεχαστεί.

Ο συγγραφέας με έναν πολύ γλαφυρό, ρομαντικό, τρόπο αναπολεί και περιγράφει το χωριό του κάποτε, Το χωριό στο οποίο δεν υπήρχε τρεχούμενο νερό, δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα, δεν υπήρχαν δρόμοι. Τη δύσκολη αγροτική ζωή που ο καθένας έπρεπε να οργώνει το χωράφι του με το αλέτρι, να φροντίζει τα ζώα του, να αξιοποιεί τις ελιές παράγοντας λάδι, τα σταφύλια φτιάχνοντας το δικό του σπιτικό κρασί και κυρίως να έχει τις απαραίτητες ποσότητες από αλεύρι για να φτιάξει το ψωμί του. Πολύ όμορφα επίσης ο κύριος Γκόνης περιγράφει και της λίγες χαρές με τους γάμους (συνήθως με προξενιό που έκανε η προξενήτρα) και τα πανηγύρια σε εποχές που οι άνθρωποι δούλευαν έξι μέρες την εβδομάδα και την Κυριακή πήγαιναν να εκκλησιαστούν. Σημαντικά επίσης όσα αναφέρονται για τα σχολεία, την παιδεία, την καλλιέργεια και την ατομική ευθύνη όπως και πολλά άλλα.

Στην αρχή παρουσιάζει την πρωτόγονη ζωή της υπαίθρου η οποία σιγά σιγά αλλάζει με το ηλεκτρικό ρεύμα που φωτίζει, το νερό της βρύσης που καθαρίζει και τον δρόμο που κάνει την επικοινωνία πιο εύκολη. Στη συνέχεια έρχονται τα ραδιόφωνα που ενημερώνουν και ψυχαγωγούν, τα γραμμόφωνα και όλα τα άλλα που αλλάζουν την καθημερινότητα, που αλλάζουν τη ζωή κάνοντας την υποφερτή και μειώνοντας το πρόβλημα της αστυφιλίας αλλά και το ακόμα μεγαλύτερο της μετανάστευσης, της ξενιτιάς.

Ο τρόπος γραφής με το εύρημα της δασκάλας που ενημερώνει μέσω κομπιούτερ, με ερωταπαντήσεις, τα παιδιά της γενιάς του ηλεκτρονικού υπολογιστή για τη ζωή της εποχής που υπήρχε μόνο πλάκα και κοντύλι έξοχα ευρηματικός. Και φυσικά η δασκάλα είναι αυτή που θα τα πει στα παιδιά με τον τρόπο που μόνο εκείνη πολύ καλά ξέρει να λέει αυτά που πρέπει για να μάθουν πως ήταν τα πράγματα κάποτε (τα ονόματα Ελευθερία και Ελπίδα πολύ σοφά επιλεγμένα). Πάντα εκτιμούσα και συνεχίζω να εκτιμώ ιδιαίτερα το λειτούργημα της δασκάλας ή του δασκάλου. Αγαπούσα πολύ τους εκπαιδευτικούς που μου έμαθαν τα πρώτα γράμματα και ακόμα τους θυμάμαι όλους με πολλή αγάπη.

Διάβασα το βιβλίο με μεγάλη χαρά και ικανοποίηση τόσο για το περιεχόμενο του όσο και για τη συνοχή και τη συνεκτικότητα των κειμένων, την ωραία ελληνική γλώσσα, τις πολύ όμορφες περιγραφές και την αξία στην προσπάθεια για να μην ξεχαστούν όσα δεν πρέπει. Όταν όμως διαβάζω τέτοια κείμενα ή ακούω διάφορα για τη ζωή του τότε μου δημιουργείτε το ερωτηματικό για το πως οι άνθρωποι εκείνης της εποχής που ζούσαν χωρίς τα επιτεύγματα της τεχνολογίας, της επιστήμης, της επικοινωνίας, της ενημέρωσης κατόρθωναν να είναι ευτυχισμένοι; Ποιο ήταν το μυστικό ή τα μυστικά τους; Ήταν ή δεν ήταν ευτυχισμένοι σε σύγκριση με τον σημερινό άνθρωπο; Μέγα το ερώτημα και φιλοσοφικό ό,τι πρέπει όμως για τον συγγραφέα του οποίου γνωρίζω τις φιλοσοφικές αναζητήσεις από ένα προηγούμενο υπέροχο φιλοσοφικού περιεχομένου βιβλίο του που μελέτησα (Τίτλος βιβλίου: Αινίγματα λογικών προσεγγίσεων, από τις εκδόσεις Λιβάνη). Ευκαιρία λοιπόν για να ξεκινήσει ο κ. Γκόνης ένα νέο σύγγραμμα με θέμα την ευτυχία των ανθρώπων και τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να γίνει εφικτή. Τις σκέψεις και τους στοχασμούς επάνω στο εύλογο αυτό ερώτημα. Έως τότε αξίζει όλοι να διαβάσουμε τις τόσο όμορφες και ευανάγνωστες «Ρίζες».

Στέλιος Αντωνιάδης